تاش سېنىش ماشىنىسىنىڭ تارىخى

خلاصە:بىز ئەمەلىيەتتە مېتاللۇرگىيە، كەنت كېپى, كىمياۋى، سیمان ۋە باشقا سانائىي ساقلاردى تاش سېنىش ماشىنىسى بىلەن ئىشلەنگەن كۆپ مىقداردا زېرىكچە ماددىلارنىڭ بارلىقىنى بىلىمىز.

بىز ئەمەلىيەتتە مېتاللۇرگىيە، كەنت كېپى, كىمياۋى، سیمان ۋە باشقا سانائىي ساقلاردى تاش سېنىش ماشىنىسى بىلەن ئىشلەنگەن كۆپ مىقداردا زېرىكچە ماددىلارنىڭ بارلىقىنى بىلىمىز. تاش سېنىش ماشىنىسى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئاجرىتىلغان ماددىلارنى ئىشلەپ چىقىرىشتىكى مۇھىم ئۈسكۈنى بولۇپ, ماددىلارنى سېنىش ئىشىنى ئاسانلاشتۇرالايدۇ. بىراق بىز چوقۇم تاش سېنىش ماشىنىسىنىڭ تارىخىنى تولۇق چۈشىنىمىز؟

ئەنئەنە دەۋرلەردىلا، ئاددىي سىنىق ئۈسكۈنىلىرى پەيدا بولغان. ئىنسانلارنىڭ مەدەنىيىتىنىڭ ئۆسۈشى بىلەن، بۇ ئاددىي سىنىق ئۈسكۈنىسى قول كۈچلۈك دەۋردىن، بۇخار دەۋرىگە، مېخانىك ئەقلىي ئىقتىدار دەۋرىگە ئۆتتى. بۇنىڭ مەنىسى، سىنىق ئۈسكۈنىسىدە زامانىۋى سانائەت تەرەققىياتى بارلىققا كەلدى.

ئەگەر 2000-يىللىق مىلادىدىن بۇرۇن، خىتاي ئەڭ چوڭ سىنىق ئۈسكۈنىسى – چۈجىۋنى، ئاساسلىقى دانە ئۇرۇقلىرىنى سىنىش ئۈسكۈنىسىنى ئىجاد قىلغان بولسا، كېيىن (مىلادىدىن بۇرۇن 200-يىلدىن مىلادىدىن بۇرۇن 100-يىلغىچە) پېدال بىلەن ئىشلىتىدىغان سىنىق ئۈسكۈنىسىگە ئۆزگەرتىلگەن. بۇ ئۈسكۈنىلەر، بۈگۈنكى ئېلېكترلىق ئۈسكۈنىلەرگە ئوخشاش بولمىسىمۇ، سىنىق ئۈسكۈنىسىنىڭ نەمۇنىسى بولۇپ، سىنىش ئۇسۇلى ھەم يەنىلا ئارىلىقلىق.

ھايۋان كۈچى بىلەن ئىشلەيدىغان تاشقا ئېرىتىش مېخانىزىمى ئىنسانلارنىڭ ئەڭ بېشىدا ئىشلىتىۋاتقان تاشقا ئېرىتىش ماشىنىلىرىنى داۋاملىق سىنىپ كەلگەن. يەنە بىرى، رول مېخانىزىمى (ھايۋان كۈچى بىلەن ئىشلەيدىغان مېخانىزىمدىن كېيىن پەيدا بولغان).

ئىككى يۈز يىلدىن كېيىن، بۇ ئىككى تاشقا ئېرىتىش ماشىنىسىنىڭ ئاساسىدا، قەدىمكى خىتاي ئادىمى، دۇ يو، سۇ كۈچى بىلەن ئىشلەيدىغان تاشقا ئېرىتىش مېخانىزىمىنى ياخشىلاپ، تاشقا ئېرىتىش ئۈنۈمىنى يېڭى دەرىجىگە كۆتۈرگەن. بۇ ماشىنىلارنى دەنە ئۆگۈش ئۈچۈنلا ئىشلەتمەي، ئاستا-ئاستا باشقا ماددىلارنى مېخانىكلىق ئۇسۇلدا ئوخشاش تاشقا ئېرىتىشقا ئىشلىتىلىپ كەلگەن.

ھايۋانات ئېلېكتر زاۋۇتى

19-ئەسىردىن ئىلگىرى، دۇنيادىكى ئەتراپتىكى ئەللەر ماتېرىيالنى سىنىش ۋە ئۆلچەش ئۈچۈن ئەسلى قوللۇق ئۇسۇلنى قوللانغان. جەمئىيەت ۋە تېخنىكانىڭ يېتىلىشى بىلەن، بۇ ئەسلى قوللۇق ئۇسۇل ئىشلەپچىقىش ئىقتىدارىنىڭ تەلىپىگە تولۇق جاۋاب بېرەلمەيدىغان بولۇپ قالغان.

لېكىن، بۇخار ۋە ئېلېكتر دەۋرىنىڭ كېلىشى ھەممە نەرسىنى ئۆزگەرتتى.

خەلق ماشىنىلار ھەققىدە بىلىشكە باشلىدى ۋە قوللۇق ئىشلارنى ئالماشتۇرۇش ئۈچۈن سىنىش ۋە ئۆلچەش ئۈسكۈنىلىرىنى ئىجاد قىلىشقا باشلىدى.

1806-يىلى، بۇخار ئۈسكۈنىسى بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلگەن روللىك سىنىش ماشىنىسى پەيدا بولدى.

بۇ يىغىندا بۇخارلىق چاغىلغۇچ

1858-يىلى ئامېرىكىلىق ئې.ۋى. بلاك تاشنى سىنىش ئۈچۈن چاڭلىق تېشىنى ئىجاد قىلغان.

ئامېرىكىلىق ئې.ۋى. بلاكنىڭ لايىھىلىگەن ۋە ئىشلەپچىقارغان دۇنيادىكى تۇنجى چاڭلىق تېشى

چاڭلىق تېشىنىڭ قۇرۇلمىسى ئىككى قەۋەتلىك قۇرۇلما تىپى (سەل بۇرۇلۇش تىپى). ئۇنىڭ قۇرۇلمىسى ساددا، ئىشلەپچىقىرىشى ئاسان، ئىشلىتىشى ئىشەنچلىك، چوڭلۇقى ۋە ئېگىزلىكى كىچىك بولغاچقا، ھەر خىل ماتېرىياللارنى، مەسىلەن، ھەر خىل رۇدا، ھەل قىلىش مۇقىملىقى، چىقىم، قۇرۇلۇش تېشى، مېرمەر قاتارلىقلارنى سىنىشتا ئۇزۇن ۋاقىتتىن بېرى كەڭ قوللىنىلىۋاتىدۇ.

1878-يىلغىچە ئامېرىكىلىقلار دەۋرىي سىنىش ئۈچۈن ئايلىنىشلىق سىنىش ماشىنىسىنى ئىجاد قىلغان بولۇپ، ئىشلەپچىقىرىش سۈرئىتى يۇقىرى.

ئامېرىكا ئىشلىپ چىققان ئايلىنىشلىق چېگىش ماشىنىسى

1895-يىلى ئامېرىكىلىق بىر ئادەم ئېنېرگىيە تەلەپى ئازراق بولغان تەسىرلىك چېگىش ماشىنىسىنى ئىشلىپ چىقاردى.

ئىشلەپچىقىش ئۈنۈمىنىڭ داۋاملىق ئۆسۈشى بىلەن، چاڭ چېگىش ماشىنىسى چېگىش تېخنىكىسىنىڭ تەلىپىنى تولۇق قاندىرالمايدۇ. شۇڭا، ئادەملەر كۆپرەك ئۈنۈملۈك تەسىرلىك چېگىش ماشىنىسىنى لايىھىلىدى.

تەسىرلىك چېگىش ماشىنىسىنىڭ تەرەققىياتى 1950-يىللارغا قايتىپ كېلىدۇ، شۇ چاغدا چېگىش ماشىنىسىنىڭ قۇرۇلۇشى زامانىۋى سېرىق قۇساق چېگىش ماشىنىسىنىڭ قۇرۇلۇشىغا ئوخشاش بولۇپ، قۇرۇلۇش ۋە ئىشلىتىش پىرىنسىپى جەھەتتىن بەزى تەسىرلىك چېگىش ماشىنىسىنىڭ خۇسۇسىيەتلىرىگە ئىگە.

1924-يىلغىچە ئالمانلار بىر-ۋە ئىككى قۇتۇپلۇق تەسىرلىك ئۇشۇقلاش ماشىنىسىنى ئىجاد قىلدى.

1942-يىلى، سىناپ قۇتىسى شەكىللىك ئۇشۇقلاش ماشىنىسىنىڭ قۇرۇلمىسى ۋە ئىشلەش پەلسەپىسىگە ئاساسەن، ئاندېرسون زامانىۋى تەسىرلىك ئۇشۇقلاش ماشىنىسىغا ئوخشاش AP قاتارلىق تەسىرلىك ئۇشۇقلاش ماشىنىسىنى ئىجاد قىلدى.

بۇ ماشىنا مۇناسىۋەتلىك چوڭ ماتېرىياللارنى يۇقىرى ئىشلەپچىقىرىش ئۈنۈمى بىلەن ئىشلىتىشكە بولىدۇ. ئۇنىڭ ئاددىي قۇرۇلمىسى ئۇنىڭ ساقلىنىشىغا ياخشى. شۇڭا بۇ تۈرلۈك تەسىرلىك ئۇشۇقلاش ماشىنىسى تېزلا ئىلگىرىلەپ كەلگەن.

1948-يىلى، ئامېرىكا شىركىتى سۇيۇقلۇقلىق كۆڭۈل ئۇشۇقلاش ماشىنىسىنى ئىجاد قىلدى، بۇ ماشىنا سانائەت سۆھەتلىرىدە ئۇزاق ۋاقىتتىن بېرى ئىشلىتىلىۋاتىدۇ.

دۇنيەدىكى تۇنجى كونوسىپىرچىق ماكينىسى ئەسلىدە سايمونس ئاكا-ئۇكىلار تەرىپىدىن (سايمونس كونوسىپىرچىق ماكينىسى) ياسالغان. مېخانىزم ئۇچى ئېكسسېنتىرلىق قۇلۇپلاشتۇرغۇچ قۇلۇپلارغا سېلىنىپ، ئېكسسېنتىرلىق قۇلۇپلاشتۇرغۇچ قۇلۇپلار تەرىپىدىن قوزغالغان، بۇنىڭ بىلەن كۆچمە كونوسىپىرچىق پېندۇلۇن ھەرىكەتكە كېلىدۇ. كۆچمە كونوسىپىرچىق كۆپۈرچىسى ئالدىغا-ئارقىغا ھەرىكەتلىنىش ئارقىلىق، كۆلەملىك تاشلار سىپىرچىق پالاتاسىدا داۋاملىق سىپىرچىقلىنىپ، بۇزۇلىدۇ.

ھىدرولىك كونوسىپىرچىق ماكينىسى

سىپىرچىق تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىي قىلىشى بىلەن، پەن-تېخنىكا ساھەسىنىڭ ئىلگىرىلەشى بىلەن، ئۆزگىچە ئۈنۈملۈك سىپىرچىق ماكينىلىرى بىر-بىرىدىن كېيىن پەيدا بولدى. بۇلار سىپىرچىق ئۈنۈمىنى كۆرۈنەرلىك ئۆستۈردى.

ئوخشىمىغان كەسىپلەرنىڭ مەھسۇلات تەلىپى ئوخشىمايدۇ ، شۇڭا تەۋرىنىش زاۋۇتى ، قۇم زاۋۇتى ۋە كوللوئىد زاۋۇتى قاتارلىق ئوخشىمىغان خىزمەت پرىنسىپىغا ئاساسەن ھەر خىل ئېزىش ماشىنىلىرى پەيدا بولدى.

1970-يىللارنىڭ باشلىرىدا ھەتتا سائاتىگە 5 مىڭ توننا چىقىرىش قۇۋۋىتىگە ئىگە، ماتېرىيالنىڭ دىئامېتىرى 2 مىڭ مىللىمېتىر بولغان چوڭ ئايلىنىشلىق چېچىش ماشىنىلىرى ئىجاد قىلىنغان ئىدى.

شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا, چاڭقىچىنىڭ ھەرىكەتچانلىقىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن, تېز يۆتكىلىش سايىسىدا ئىنتايىن ئۆزگىرىشچان ئىشلەپ, ئىنتايىن ئالقىشقا ئېرىشكەن مۇھەببەت چاڭقىچىلىق ۋە سىنالاش زاۋۇتى ئىجاد قىلىندى.

خىتاي 1950-يىللاردا چېگىرگۈچ ئۈسكۈنىسىنى ئىشلەپ چىقارغان ئەمەس. ئىچكى ئۈسكۈنىلەر 1980-يىلغىچە كۆمۈر ۋە تاشقا ئوخشاش ئوتتۇرا ۋە قاتتىق ماتېرىياللارغا چېگىرگۈچ بولۇپ قالدى. 1980-يىللارنىڭ ئاخىرىغىچە خىتاي KHD تۈرىدىكى قاتتىق تاش چېگىرگۈچنى ئىنتىزاملاندۇردى، بۇ چېگىرگۈچنىڭ ئىچكى بوشلۇقىنى تولدۇردى. ئەمما ئۇ يەنىلا ئىلغار دۆلەتلەرنىڭ ئارقىسىدا 20 يىلدىن ئارتۇق.

ئىچكى قويۇق چېگىرگۈچ سۈزگۈچ ئىشلەپچىقىرىش سىزىقى

بىراق، 21-ئەسىردىن كېيىن، خىتاي چېگىرگۈچ ئۈسكۈنىلىرى ئىنتايىن تېز جەرياندا ئىلغارلىدى ۋە خىتاي بىلەن خەلقئارا ئىلغار دەرىجىدىكى ئايىرمىچىلىق ئازايدى. خىتاي...